ÜRETİM İŞ AKIŞI

Harita Genel Müdürlüğü’nda değişik ölçeklerde standart topoğrafik ve tematik harita üretimleri ile çeşitli coğrafi veri üretimleri gerçekleştirilmektedir. Harita üretim faaliyetlerinde temel ölçek 1:25.000’dir. 1:25.000 ölçekli topoğrafik haritalar jeodezik, fotogrametrik, topoğrafik ve kartografik işlemler adı ile isimlendirilebilecek birbirini izleyen dört temel adımda üretilmektedir:

(1) Jeodezik İşlemler: Hava fotoğraflarının yöneltilebilmesini sağlamak üzere, uçuş alanı içerisinde uygun sayıda yer kontrol noktaları tesis edilmekte ve bu noktaların 3 boyutlu koordinatları ölçülüp hesaplanmaktadır.

(2) Fotogrametrik İşlemler: Fotogrametrik yöntemlerle, hava fotoğraflarından 3 boyutlu model üzerinden detaylar toplanmaktadır.

(3) Topoğrafik İşlemler: Fotogrametrik yolla toplanan veriler, bizzat arazide bütünlenerek eksik/fazla toplanmış detaylar kontrol edilmekte ve detaylara ait çeşitli öznitelik bilgileri ile isimler toplanmaktadır. Arazide bütünleme işleminin ardından veriler, Veri Yapılandırma ve Topoloji Kontrolü işlem adımlarından geçerek, sürekli yapıdaki 1:25.000 Ölçekli Topoğrafik Vektör Veritabanı (TOPOVT) isimli coğrafi veritabanına aktarılmaktadır. 

(4) Kartografik İşlemler: Veriler kartografik veri düzenleme işlemlerinin (öteleme, eleme, sembolleştirme vb.) ardından kitabe ve kenar bilgileri eklenerek baskıya hazır hale getirilmekte ve matbaada basımına müteakip kullanıcılara sunulmaktadır.

1:25.000 ölçekli haritalar temel alınarak, yarı otomatik genelleştirme yöntemi ile 1:50.000, 1:100.000, 1:250.000 (Kara, Hava ve Helikopter (Alçak İrtifa Özel Hava) olmak üzere üç seri) ve 1:500.000 (Kara ve Hava olmak üzere iki seri) ölçekli topoğrafik haritaların üretimi yapılmaktadır. Ayrıca topoğrafik haritalar ve bazı yardımcı kaynakların kullanımı ile muhtelif ölçekte tematik harita üretimleri de gerçekleştirilmektedir.

Yukarıda sıralanan harita üretimleri, 1990’lı yılların sonlarından itibaren sayısal ortamda gerçekleştirilmeye başlanmıştır. 2007 yılından itibaren ise tüm ölçeklerdeki harita üretimleri, tüm işlem adımları ile birlikte tamamen sayısal ortamda gerçekleştirilmektedir. 2008 yılında tedarik edilen sayısal hava kamerası ile birlikte hava fotoğrafı çekim faaliyeti de sayısal ortamda yapılmaya başlanmış ve klasik fotoğraf çekim faaliyeti terk edilmiştir. Sayısal olarak çekilmiş hava fotoğrafları üzerinden 3 boyutlu ortamda detaylar vektör yapıda toplanmakta, toplanan veriler arazide sayısal ortamda bütünlenmektedir. Daha sonra bu veriler yine sayısal ortamda gerçekleştirilen bir takım kartografik işlemlerin ardından baskıya esas 1:25.000 ölçekli kartografik vektör harita elde edilmektedir. Bu harita esas alınarak yarı otomatik genelleştirme yöntemi ile diğer küçük ölçekli haritaların üretimi yapılmaktadır.

HGM’de ilk sayısal üretimler raster yapıda gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda Türkiye’ye ait tüm ölçeklerdeki haritalar taranıp koordinatlandırılarak raster haritalar üretilmiştir. Günümüzde ise vektör yapıda üretilen haritalardan baskıya esas teşkil edecek pdf formatında sayısal baskı dosyası oluşturulmaktadır. Bu dosya hem baskıya sevk edilerek kâğıt harita elde edilmekte, hem de tiff formatına dönüştürülüp koordinatlandırılarak raster haritalar üretilmektedir.

Sayısal hava fotoğrafları sadece vektör veri üretim amaçlı olarak kullanılmamakta, aynı zamanda bu fotoğraflardan yararla otomatik görüntü eşleme yöntemi ile sayısal yüzey modeli ve sayısal arazi modeli ve ayrıca renkli ortofoto üretimleri gerçekleştirilmektedir. Öte yandan 1939 yılından itibaren klasik hava kameraları ile çekilmiş film bazlı siyah-beyaz hava fotoğrafları da taranarak sayısal ortama aktarılmaktadır.